ျမန္မာျပည္အတြက္ ေမးခြန္းမ်ား အပိုင္း(၁၆)

(The Thity Comrades For Burma's Independence: General Aung San in the Centre of Front Row Between Bohmu Aung in Monk Dress and Thakhin Kodaw Hmaing; many comrades belonged to Rangoon University Like Bo Aung San, Bo Let Ya, Bo Zeya, Bo Yan Naing) ပုံ- Saya Nyo's poem

အစြန္းေရာက္ေခတ္၌ သင္ၾကားေလ့လာျခင္း

-ေအာင္သူၿငိမ္း-
ဦးသန္႔ျမင့္ဦးရဲ႔ ေျခရာေဖ်ာက္ျမစ္ (The River of Lost Footsteps) စာအုပ္မွာ ေနာက္တခန္းကိုေတာ့ သူက "အစြန္း ေရာက္ေခတ္မွာ သင္ၾကားေလ့လာျခင္း" ဆိုၿပီး ဆက္လက္တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး လႈပ္ရွားမႈမွာ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာၾကရသူ လူငယ္ေတြရဲ႔ ႀကီးျပင္းလာရပံုေခတ္နဲ႔ ကမၻာ့အေျခအေနကို ႏိႈင္းယွဥ္ တင္ျပထားပါတယ္။

စာဖတ္ မိတ္ေဆြမ်ားခင္ဗ်ား

စာေရးသူ ဦးသန္႔ျမင့္ဦးက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႔ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ျမန္မာေတြရဲ႔ အမ်ဳိးသားေရး ဝါဒက ကိုလိုနီေခတ္မွာ ဖြံ႔ၿဖိဳး ႀကီးထြား လာရပံုက ျပင္းထန္ အစြန္းေရာက္တဲ့ေခတ္ ကာလမွာ ေပါက္ဖြားလာရတယ္လို႔ သံုးသပ္ပါတယ္။ ကိုလိုနီစနစ္ ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈကို ဦးေဆာင္ခဲ့ၾကတဲ့ ေခါင္းေဆာင္အမ်ားစုဟာလည္း အဲသည္ေခတ္က လႊမ္းမိုးေနခဲ့တဲ့ စစ္ေသြးႂကြတဲ့ အေတြးအေခၚ အယူအဆေတြကို ဘက္ကို ပိုလို႔ထက္သန္ခဲ့တာကို ေထာက္ျပ ခဲ့ပါတယ္။

ဒီလိုတင္ျပခ်က္ေတြကိုလည္း သူက အေထာက္အထားေတြနဲ႔ ဆက္လက္ ေဆြးေႏြးျပခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံရဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈက ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္မယ္ဆိုရင္ ပိုလို႔ ေစာတယ္၊ ရင့္က်က္မႈ ရွိတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အဂၤလိပ္က ကိုလိုနီျပဳ က်ဴးေက်ာ္ေတာ့မယ့္ ဆဲဆဲ ၁၈၈၅ ခုႏွစ္မွာပဲ အဂၤလိပ္ ကိုလိုနီ ျဖစ္ၿပီးသား အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ ပညာတတ္ေတြနဲ႔ ေရွ႔ေန ၇၃ ဦးက ဦးေဆာင္ၿပီး အိႏၵိယ အမ်ဳိးသား ကြန္ဂရက္ကို ထူေထာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ အဲသည္ အိႏၵိယ လြတ္လပ္ေရးကြန္ဂရက္က အဓိက ေခါင္းေဆာင္ေတြျဖစ္တဲ့ ဂႏၵီတို႔၊ ေနရူးတို႔က အိႏၵိယႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ဆက္လက္ တိုက္ပြဲဝင္ ခဲ့ၾကပါတယ္။

ၿဗိတိသွ်ေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကိုလိုနီျပဳၿပီးတဲ့အခါ ၿဗိတိသွ်အင္ပိုင္ယာ၊ အိႏိၵယ ကိုလိုနီနယ္ရဲ႔ ျပည္နယ္တခု အျဖစ္ ေပါင္းစည္း ထည့္သြင္းခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲသည္အခ်ိန္မွာ အိႏၵိယပညာတတ္ အမ်ားစုဟာလည္း ကိုလိုနီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာန အသီးသီးမွာ ေနရာယူထားၾကၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအရ အေတြ႔အၾကံဳ အေတာ္ရွိေနၾကပါၿပီ။ ပထမကမၻာစစ္ျဖစ္တဲ့အခါ စစ္ပြဲကာလ ၃-ႏွစ္တာ အတြင္းမွာ ပို႔လႊတ္ခဲ့တဲ့ အိႏၵိယတပ္မေတာ္က စစ္သားေပါင္း ၄ ေသာင္းေက်ာ္ အသက္စြန္႔ခဲ့ရၿပီး၊ ၆ ေသာင္းေက်ာ္ ဒဏ္ရာရ သည္အထိ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တိုက္ခဲ့ရပါတယ္။ အဲသည္ေတာ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ ေတြကလည္း စစ္ေရးအေတြ႔အၾကံဳ အရပါ ပိုလို႔ မိမိဘာသာယံု ၾကည္မႈ ရွိလာၾကပါတယ္။ သူတို႔က ၿဗိတိသွ် အာဏာပိုင္ ေတြေပးတဲ့ အခြင့္အေရး အနည္းအက်ဥ္း ေလာက္နဲ႔ သာ မတင္းတိမ္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ ၁၉၁၆ ခုႏွစ္၊ လက္ကေနာင္းၿမိဳ႔မွာ က်င္းပတဲ့ အိႏၵိယအမ်ဳိးသားကြန္ဂရက္ နဲ႔ မူဆလင္ လိဂ္ အစည္းအေဝးမွာ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု ဥပေဒေျပာင္းလဲေရးကို ေတာင္းဆိုလာၾကပါတယ္။ အဲသည္ ေနာက္မွာေတာ့ အားလံုးသိတဲ့အတိုင္း ဒိုင္အာခီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေခၚတဲ့ ပူးတြဲ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိစၥေတြ ျဖစ္လာပါ တယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း အိႏၵိယႏိုင္ငံေရးသမားေတြကေတာ့ ဟုမ္းရူးေခၚ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ဆက္ေတာင္း ခဲ့ၾကပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံကိုလည္း အဲသည္အခ်ိန္မွာ ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီ အိႏၵိယရဲ႔ ျပည္နယ္တခုအျဖစ္ကေန ခြဲထုတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ကိစၥေတြ ဒီေလာက္ မလိုအပ္ေသးဘူး ဆိုတဲ့ အျမင္နဲ႔ ၿဗိတိသွ်ေတြက ေသြးခြဲတဲ့သေဘာနဲ႔ ခြဲထုတ္ခဲ့ၾကတာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ အမ်ဳိးသားေရး လႈပ္ရွားမႈေတြက ၁၉ဝ၆ ခုႏွစ္၊ ဝိုင္-အမ္-ဘီ-ေအ ေခၚ ဗုဒၶကလ်ာဏယုဝ အသင္းကစလို႔ လႈပ္ရွားလာၿပီး ေနာက္ပိုင္း ၁၉၂ဝ မွာ ဂ်ီစီဘီေအ အသင္းႀကီး ဖြဲ႔ႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာေတြက ဥပေဒေၾကာင္း ဆန္ဆန္ ေတာင္းဆိုရတာေတြကို ညီးေငြ႔ၾကၿပီး၊ ပိုလို႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ လႈပ္ရွားလိုၾကပါတယ္။ သူတို႔အဲသည္ အခ်ိန္က သေဘာက်တာကေတာ့ ၁၉၁၆ ခုႏွစ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အိုင္ယာလန္ရဲ႔ သူပုန္ေတြကိုပါ။ အိုင္ယာလန္ က သူပုန္ထမႈ ေခ်မႈန္းခံရၿပီး က်ရႈံးခဲ့ရေပမယ့္လည္း ေနာက္ပိုင္း ေပ်ာက္က်ားဆန္ဆန္ ဆက္လက္တိုင္ပြဲ ဝင္ခဲ့ ၾကတဲ့ ဆင္ဖိန္းလႈပ္ရွားမႈ၊ ေခါင္းေဆာင္ မိုက္ကယ္ေကာလင္းနဲ႔ အိုင္ယာလန္ ရီပတ္ဘလစ္ကင္တပ္မေတာ္ (IRA) က သူပုန္ေတြကို ျမန္မာအမ်ဳိးသားေရး လႈပ္ရွားတဲ့သူေတြက အားက်ၾကပါတယ္။

အဲသည္အခ်ိန္က ျမန္မာမ်ဳိးခ်စ္ေတြက သူတို႔လႈပ္ရွားမႈအတြက္ ကမၻာ့ေနရာေပါင္းစံုကို ၾကည့္ေန၊ ေလ့လာေန ၾကတဲ့အခ်ိန္ပါ။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ အိမ္နီးခ်င္း အိႏၵိယႏိုင္ငံက လႈပ္ရွားမႈေတြကိုလည္း အေလးထားၾကည့္ခဲ့ၾက ပါတယ္။ ဂႏၵီႀကီးရဲ႔ အာဏာဖီဆန္မႈ ေတြကို ျမင္ေနၾကရတဲ့အျပင္၊ အိႏၵိယ အမ်ဳိးသားကြန္ဂရက္ရဲ႔ လႈပ္ရွားမႈ ကိုလည္း အထင္ႀကီး ေလးစားခဲ့ ၾကပါတယ္။ အဲသည္အခ်ိန္မွာ ၁၉၁၇ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလမွာ ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ ရုရွား ေဘာ္လ္ရွီဗစ္ေတာ္လွန္ေရး အေပၚမွာလည္း အခ်ဳိ႔ျမန္မာေတြက စိတ္ဝင္တစား ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာခဲ့ ၾကပါတယ္။

၁၉၂၉ ခုႏွစ္ ကမၻာ့စေတာ့ေစ်းကြက္ၿပိဳလဲလို႔ စီးပြားပ်က္ကပ္ ျဖစ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုပါ ရိုက္ခတ္ လာခဲ့ပါ တယ္။ အရင္က တရွိန္ထိုး တိုးတက္ေနတဲ့ စပါးအေရာင္းေတြ ရုတ္ခ်ည္းက်ဆင္းရၿပီး၊ ေခ်းထားတဲ့ ေႂကြးၿမီေတြ ျပန္မဆပ္ႏိုင္ၾကလို႔ ျပႆနာတက္လာရပါေတာ့တယ္။ သည္အခ်ိန္မွာပဲ ေႂကြးမဆပ္ႏိုင္လို႔ လယ္ ေတြသိမ္းတဲ့အခါ ျမန္မာလယ္သမားအမ်ားကလည္း ေျမမဲ့ယာမဲ့ေတြ ျဖစ္လာရပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ သာယာဝတီ နယ္မွာ ဆရာစံဦးေဆာင္တဲ့ လယ္သမားသူပုန္ထမႈ ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။ ဆင္းရဲငတ္မြတ္ေနၾကတဲ့ လယ္ သမားေတြရဲ႔ ပုန္ကန္ထႂကြမႈဟာ အင္အား ၃ ေသာင္းေက်ာ္အထိ တိုးပြားလာၿပီး၊ အျခားေဒသေတြကိုပါ ကူးစက္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၃၂ ခုႏွစ္တိုင္ ႏွစ္ေက်ာ္ ခုခံေနခဲ့ၿပီး ၿဗိတိသွ်ေတြက စစ္သားအင္အား ၈,ဝဝဝ ေက်ာ္သာ မက၊ ေနာက္ထပ္ တပ္ရင္း ၇ ခုကို ခ်လို႔ ေခ်မႈန္းခဲ့ရပါတယ္။ စီးပြားပ်က္ကပ္နဲ႔အတူ ကုလား-ဗမာ ရိုက္ပြဲေတြ၊ အဓိကရုဏ္းေတြလည္း အႀကိမ္ႀကိမ္ ျဖစ္လာပါတယ္။ မတည္ၿငိမ္မႈ၊ ဆင္းရဲမြဲေတမႈၾကားမွာပဲ ျမန္မာအမ်ဳိးသား ေရးစိတ္ဓါတ္က ထိပ္တန္းေရာက္လာပါတယ္။ အိႏၵိယလူမ်ဳိးေတြအေပၚမွာ လည္း ႏိုင္ငံျခားသားအျဖစ္ မုန္းတီး တဲ့စိတ္ေတြ ပိုလို႔ ဝင္လာခဲ့ပါတယ္။

၁၉၂ဝ- ၃ဝ ခုႏွစ္ကာလ အၾကား ႀကီးျပင္းခဲ့ၾကတဲ့ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္တစုကို ဒီကေန႔ျပန္ၾကည့္တဲ့ အခါ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းမွာ အတူတူႀကီးျပင္းခဲ့ၾကတဲ့ သူငယ္ခ်င္းအုပ္စုတခု သဖြယ္ ျဖစ္ေနတာကို စာေရးသူ ဦးသန္႔ျမင့္ဦးက ေထာက္ျပပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း လြတ္လပ္ေရးေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လာတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာတဲ့ ဦးႏု၊ ေနာက္ပိုင္း စစ္အာဏာရွင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္း အပါအဝင္ စာေရးသူရဲ႔အဖိုး ဦးသန္႔ဟာလည္း တေခတ္တည္းေလာက္မွာ ႀကီးျပင္းခဲ့ၾကတဲ့သူပါ။ သူတို႔က တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြ ဆိုေပမယ့္လည္း ထိပ္တန္းအခြင့္အေရး မခံစားရတဲ့သူေတြ လို႔ ဆိုပါတယ္။ ထိပ္တန္းဆိုတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြက စိန္႔ဂြၽန္ေက်ာင္းလို အခေၾကးႀကီးတဲ့ ေက်ာင္းေတြမွာ တက္ၾကပါ တယ္။ သူတို႔ လူငယ္တစုကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရဲ႔ လူလတ္တန္းစား မိသားစုေတြက ေပါက္ဖြားလာၾကသလို၊ ေက်ာင္းသား သပိတ္အၿပီး ေပၚလာတဲ့ အမ်ဳိးသား ေက်ာင္းေတြကေန တက္လာၾကသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းၿပီးဘြဲ႔ရတဲ့အခါမွာလည္း လခေကာင္းတဲ့ အလုပ္ အကိုင္၊ ရာထူးရာခံေတြကို ခံစားခြင့္ မရွိသေလာက္နည္းတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဒီလိုမေက်နပ္ ေဒါသျဖစ္ေနၾကတဲ့ လူငယ္တစုက ႏိုင္ငံေရးဖက္ကို လွည့္လာတယ္လို႔လဲ စာေရးသူက သံုးသပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို လူငယ္ေတြက ဆင္းဆင္းရဲရဲေနလို႔ ႏိုင္ငံေရးကို ေျခစံုပစ္ဝင္ခဲ့ၾကသလို၊ အဲသည္အခ်ိန္က တြင္က်ယ္ေနၾကတဲ့ လူလတ္တန္းစား ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ၊ စီးပြားေရးသမားႀကီးေတြကိုလည္း အျမင္ကပ္ေနခဲ့တယ္ ဆိုပါတယ္။ သူတို႔က ၁၉၃၅ ခုႏွစ္မွာ ဒို႔ဗမာအစည္းအရံုးကို ထူေထာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲသည္အခ်ိန္က နန္းေတာ္ေရွ႔ ဆရာတင္ေရးတဲ့ တို႔ဗမာသီခ်င္း ဟာလည္း လူငယ္ေတြအတြက္ ေသြးႂကြစရာ ျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။ လူငယ္အမ်ားစုက မာ့က္စ္ဝါဒ စာေပေတြကို ေလ့လာၾကသလို၊ သူတို႔စြမ္းအင္ေတြကိုလည္း စက္ရံုလုပ္သား လူတန္းစား ေတြအၾကား စည္းရံုးေရး၊ ေရနံလုပ္သားေတြၾကား စည္းရံုးေရးဖက္ လွည့္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အခ်ဳိ႔က ကြန္ျမဴနစ္ အယူအဆကို သေဘာက်လာၾကၿပီး ဒုတိယကမၻာစစ္မျဖစ္ခင္ႏွစ္ပိုင္းေတြမွာပဲ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီနဲ႔ ဆိုရွယ္လစ္ ပါတီကို ထူေထာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။

အဲသည္အခ်ိန္ ဥေရာပႏိုင္ငံေတြတခြင္ကို ျပန္ၾကည့္ရင္လည္း အာဏာရွင္ အစိုးရေတြက ေနရာအေတာ္မ်ား မ်ားမွာ လႊမ္းမိုးေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အီတလီမွာ ဖက္ဆစ္ေတြက ဆယ္စုႏွစ္တခုေက်ာ္ေက်ာ္ အာဏာရ ထားသလို၊ ၁၉၃၃ ခုမွာ ဂ်ာမဏီမွာ ဟစ္တလာအာဏာရလာခဲ့ပါတယ္။ စပိန္မွာလည္း ဖရန္ကိုအာဏာရွင္ ေနရာယူထားသလို၊ ဂ်ဳိးဆက္ဖ္ စတာလင္ရဲ႔ ရုရွား ဆိုဗီယက္ႏိုင္ငံမွာလည္း အေနာက္အရင္းရွင္စနစ္ကလြဲရင္ အျခားေရြးခ်ယ္စရာ စနစ္သစ္တခုအတြက္ တကယ့္လမ္းျပေျမပံု တခုလို ထင္ေနစရာ ျဖစ္ေနပါေတာ့တယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ခုနက ျမန္မာလူငယ္တစုရဲ႔ စိတ္ထဲမွာလည္း ပါလီမာန္စနစ္နဲ႔ေတာ့ အလုပ္ျဖစ္ႏိုင္ဖြယ္ မရွိဘူး။ တျဖည္းျဖည္း ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုဥပေဒကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲယူတဲ့ နည္းကလည္း စိတ္ဝင္စား မက္ေမာဖြယ္ မရွိ ဘူးလို႔ ျမင္လာပါတယ္။

ဒီလိုနဲ႔ ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးက နီးကပ္လာပါတယ္။ အဂၤလိပ္အခက္-ျမန္မာအခ်က္ဆိုသလို ခုနက လူငယ္ ႏိုင္ငံေရးသမား ေတြကလည္း အဂၤလိပ္ကို လက္နက္စြဲကိုင္ပုန္ကန္ဖို႔ ႀကိဳးစားလာၾကပါေတာ့တယ္။ ေနာက္ တပ္မွာေတာ့စစ္ေျမျပင္ ျဖစ္ခဲ့ ရတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႔ ဒုတိယကမၻာစစ္တြင္း ကာလအေျခအေနေတြကို ဆက္လက္ တင္ျပပါမယ္။ အားလံုး ၿငိမ္းခ်မ္းေပ်ာ္ရႊင္ ႏိုင္ၾကပါေစ။

မွတ္ခ်က္။ ဤေဆာင္းပါးအား RFA -ၿမန္မာ အစီအစဥ္ မွတဆင့္ ေလလႈိင္းကေနထုတ္လႊတ္သြားၿပီးၿဖစ္သည္။ စာေရးသူ ၏ခြင့္ၿပဳခ်က္ အရ စာဖတ္သူတုိ႔အား အခန္းဆက္မ်ားၿဖင့္ ေဖာ္ၿပသြားမည္ ၿဖစ္သည္။ မူရင္း (link)